Najbardziej znany grecki taniec w rzeczywistości nie jest grecki. Powstał na potrzeby filmu Grek Zorba
Psarantonis (właściwie Antonis Xylouris) jest niekwestionowaną gwiazdą tradycyjnej muzyki Krety. Jako jedyny z tutejszych artystów zdobył uwagę świata, a jego koncerty bywały wyprzedawane w każdym kraju, do którego zawitał. Na co dzień jednak na Krecie łatwiej spotkać muzyków mniej znanych. Kameralne zespoły przez cały rok regularnie objeżdżają wyspę z koncertami.
Popularność tradycyjnej muzyki jest na największej greckie wyspie bezsporna. Słuchając lokalnego radia, wchodząc do restauracji czy nawet nasłuchując, co puszczają w samochodach tutejsi kierowcy można być niemal pewnym, że natkniemy się na dźwięki kritika (gr. Κρητικά) – lokalnego folku.
Sporo tutejszych mieszkańców gra tradycyjne pieśni amatorsko, w zaciszu domowym lub na potrzeby przyjacielskich spotkań. Co weekend jednak zawodowi muzycy wędrują od jednej wioski do drugiej. Zazwyczaj grają w restauracjach lub na rodzinnych świętach.
Muzyka Krety tworzona jest głównie na instrumentach strunowych: bouzouki (instrumencie z Azji Mniejszej, który pojawił się w Grecji na początku XIX wieku), trzystustrunowej lirze oraz lauto (rodzaju lutni). Czasem pojawia się też niewielki instrument perkusyjny, zazwyczaj bębenek. Muzyce często towarzyszy śpiew.
Nieznani szerzej artyści – kurzący papierosy podczas występów – nadają rytm kreteńskiemu życiu. Są nieodłącznym elementem świąt, kolacji, ślubów, wieczorów i nocy.
Im dłużej trwa koncert, tym większe prawdopodobieństwo, że zgromadzeni Grecy ruszą do jednego z tradycyjnych tańców.
Większość turystów za najbardziej grecki układ uznaje taniec z filmu Grek Zorba. W rzeczywistości nie ma on jednak greckiego rodowodu. Układ, w którym tańczący poruszają się po linii, trzymając się pod ramionami, zwany syrtaki, ma korzenie w tańcu hasapiko. Ten z kolei narodził się w okolicach Konstantynopola.
Syrtaki jest popularny, ale nie jest układem ludowym. Został opracowany w 1964 roku na potrzeby filmu o przygodach Zorby. Wykorzystano w nim elementy tradycyjnych tańców, dla osób niezaznajomionych z tematem sprawia więc wrażenie wielowiekowego elementu tutejszej kultury.
Jego popularność wzięła się nie tylko z siły amerykańskiego kina, ale także z łatwości, z jaką można ten taniec odtworzyć, nawet mając z nim styczność po raz pierwszy. W syrtaki dopuszczalna jest bowiem improwizacja w kombinacji kroków, a wyznaczone zasady są bardzo ogólne. A to sprawia, że tańczyć go może w zasadzie każdy, nawet po wypiciu kilku szklaneczek tsikoudhii.
